Co stanowi wykroczenie skarbowe a niekiedy nawet przestępstwo skarbowe

Brak prądu, czy awaria kasy nie zwalnia z obowiązku sprzedaży przy jej użyciu. W takiej sytuacji należy albo skorzystać z rezerwowej kasy fiskalnej albo … powstrzymać się od sprzedaży. W praktyce często jednak firma sprzedaje dalej zapisując dane do zeszytu. Jest to niestety ryzykowne działanie, zagrożone dotkliwymi sankcjami.

Wykroczenie czy już przestępstwo?
Sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej dokonana przez podatnika, który jest zobowiązany do jej stosowania stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny do 180 stawek. Taka sama odpowiedzialność ciąży na osobie, która nie wyda paragonu.

Wysokość stawki jest ustalana przez sąd; najniższa to 50 zł najwyższa to 20 000 zł; minimalna kara grzywny za przestępstwo to 500 zł. Warto przy tym pamiętać, że ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Jednak tak surowej odpowiedzialności można się spodziewać tylko w wyjątkowych sytuacjach, na przykład, gdy przedsiębiorca w ogóle nie posiada kasy fiskalnej, choć jest do tego zobowiązany albo jej stale nie używa lub robi to rzadko. W przypadkach pojedynczej sprzedaży z pominięciem kasy należy uznać, iż taki czyn mieści się w wypadku mniejszej wagi, który stanowi wykroczenie skarbowe.

Kara grzywny za wykrocznie skarbowe wynosi  od 150 zł do 30 000 zł. Często takie sprawy kończą się wystawieniem mandatu.

Wypadek mniejszej wagi jest to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności – zarówno przedmiotowe (czyli dotyczące czynu), jak i podmiotowe (czyli dotyczące osoby, która go popełnia) – zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplony lub narażony na uszczuplenie podatek nie przekracza kwoty 7 500 zł. Istotny jest tu też zarówno sposób, jak i okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Nie mogą one wskazywać na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowoprawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach.

Podstawą opodatkowania jest wydanie towaru lub wyświadczenie usługi
Warto w tym miejscu podkreślić, że bez znaczenia pozostaje tutaj to, czy sprzedawca otrzymał należną mu zapłatę za od razu, czy też obowiązek jej uiszczenia przez nabywcę został odłożony w czasie, na przykład w przypadku zastosowania kasowej metody rozliczeń. Transakcją podlegającą opodatkowaniu jest bowiem dostawa towaru bądź też wyświadczenie usługi, które powinny zostać zaewidencjonowane przy pomocy kasy rejestrującej, a nie sam fakt otrzymania zapłaty.

Ponadto istotnym wydaje się, aby wspomnieć, że zgodnie z regulacjami zawartymi w kodeksie karnym skarbowym, nieotrzymanie zapłaty, nie stanowi podstawy do nierejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej lub niepłacenia VAT.  Oznacza to, że każda dokonana sprzedaż musi zostać udokumentowana.

Nie bądź jeleń weź paragon
Problem nieewidencjonowania sprzedaży to obecnie temat na czasie. Ostatnio, wzorem lat ubiegłych odbyła się kampania społeczno-informacyjna  pod hasłem „Nie bądź jeleń weź paragon”, mająca na celu uświadomienie roli, jaką społeczeństwo może spełniać, egzekwując swoje podstawowe prawa. W czasie trwania akcji w okresie zimowym od 16 stycznia 26 lutego br. urzędnicy urzędów kontroli skarbowej przeprowadzili ponad 55 tys. kontroli, po to, by zmobilizować sprzedawców do wydawania paragonów, a klientów do upominania się o nie.

Kontrola odbywa się poprzez dyskretną obserwację przebiegu transakcji. Dopiero w razie wątpliwości, podejmowane są kroki sprawdzające jej prawidłowy przebieg. Jeśli stwierdzone zostaną nieprawidłowości - niewydanie paragonu czy też niezarejestrowanie sprzedaży na kasie – wszczyna się postępowanie mandatowe.  Może ono zostać zakończone na miejscu, gdy inspektor wypisze mandat od razu. Jednakże jest to dopuszczalne  tylko gdy okoliczności popełnienia wykroczenia nie budzą wątpliwości. Jeżeli natomiast sprzedawca nie przyjmie mandatu, wszczynane jest postępowanie przygotowawcze, które może zakończyć się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu.

Elżbieta Węcławik, Tax Care
Małgorzata Jawińska, księgowa Tax Care