Duża ustawa medialna: opłata audiowizualna od 2017 roku, wygaszenie umów pracowników

Na przełomie kwietnia i maja do marszałka Sejmu trafią trzy projekty ustaw: projekt ustawy o mediach narodowych, projekt ustanawiający tzw. składkę audiowizualną oraz projekt wprowadzający przepisy o mediach narodowych i składce audiowizualnej.

Przekształcenie TVP, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej w media narodowe ma nastąpić 1 lipca br. Projekt ustawy zakłada, że wyboru władz mediów publicznych będzie dokonywała pięcioosobowa Rada Mediów Narodowych wybierana przez Sejm, Senat i prezydenta na 6-letnią kadencję.

W projekcie zapisano, że jedno miejsce w RMN będzie ustawowo gwarantowane dla kandydata z największego klubu opozycyjnego w Sejmie. W obecnej kadencji jest to Platforma Obywatelska. Członkostwo w Radzie Mediów Narodowych oznacza wgląd w sprawy finansowe, kadrowe i programowe wszystkich mediów publicznych. Członkiem Rady nie może być osoba, która pełni m.in. funkcje związane ze sprawowaniem władzy wykonawczej lub wchodząca w skład organów jednostek samorządu terytorialnego albo jest zatrudniona w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Dyrektorzy mają być wybierani w drodze konkursów jawnych spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje społeczne i stowarzyszenia twórcze. Ich kadencja potrwa co najmniej 2 lata.

Dla pracowników mediów publicznych wprowadzenie nowej ustawy oznacza, że ich umowy o pracę wygasną 30 września 2016 roku. Do tego czasu kierownictwo ma czas na zawarcie z pracownikiem umowy przewidującej dalsze trwanie stosunku pracy. Według Informacyjnej Agencji Radiowej, przepis ten nie dotyczy pracowników, którzy korzystają ze szczególnej ochrony stosunku pracy. Osobom, którym umowy nie zostaną przedłużone, będą przysługiwać odprawy zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Ustanowiona ma zostać powszechna składka audiowizualna, która wyniesie 15 zł miesięcznie. Opłata będzie doliczana do rachunku za prąd i naliczana od każdego punktu poboru prądu. Zwolnione z opłaty audiowizualnej będą osoby powyżej 75. roku życia, niepełnosprawni, uprawnieni do świadczenia opiekuńczego oraz do korzystania z ryczałtu energetycznego, czyli świadczenia przysługującego m.in. kombatantom. Ustawa o składce audiowizualnej ma wejść w życie 1 stycznia 2017 roku.

Posłowie PiS chcą także, aby powstał Fundusz Mediów Narodowych, który ma być głównym źródłem finansowania misji publicznej Polskiego Radia, Telewizji Polskiej, 17 narodowych rozgłośni regionalnych oraz Polskiej Agencji Prasowej.

Projekt dużej ustawy medialnej zakłada także powstanie Społecznych Rad Programowych, utworzonych z kandydatów zgłaszanych przez organizacje społeczne, związki zawodowe, związki wyznaniowe i stowarzyszenia. Organy mają oceniać realizację misji przez poszczególne media i będą mogły występować z wnioskami personalnymi.

Jak podaje Informacyjna Agencja Radiowa, ustawodawca wpisał do projektu obowiązek upowszechniania przez media publiczne stanowisk Sejmu, Senatu, Prezydenta Rzeczypospolitej oraz Rady Ministrów. Dodano również zastrzeżenie, że instytucje te nie mogą odmówić wyemitowania wystąpienia prezydenta lub premiera w czasie ustalonym przez osobę sprawującą tę funkcję. W przypadku Marszałka Sejmu lub Marszałka Senatu czas emisji wystąpienia określa dyrektor naczelny danej instytucji medialnej w porozumieniu z osobą sprawującą funkcję marszałka.

Składane projekty będą inicjatywami obywatelskimi, ale PiS chce, aby w tej sprawie odbyły się konsultacje społeczne, a także wysłuchanie publiczne.

Ponadto twórcy projektów ustaw uznali, że media narodowe mają respektować chrześcijański system wartości, przyjmując za podstawę uniwersalne zasady etyki.

W 2015 roku szacunkowe wpływy z abonamentu wyniosły ok. 750 mln zł. Według prognoz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na podobnym poziomie mają się utrzymać tegoroczne wpływy z abonamentu.