Edelman Trust 2019: społeczeństwa coraz mniej ufne i coraz bardziej przestraszone. Dzisiejszy kapitalizm wyrządza na świecie więcej szkody niż pożytku

Działająca globalnie agencja komunikacji marketingowej Edelman po raz 20. przygotowała autorski Trust Barometer - międzynarodowe badanie zaufania i wiarygodności wśród społeczeństw. W badaniu uwzględniono 26 państw, bez Polski.

W porównaniu z rokiem ubiegłym ogólny wskaźnik zaufania Trust Index wzrósł o 1 punkt procentowy i globalnie wynosi 54 pkt. Autorzy badania wskazują, że wynik ten oznacza brak zaufania do głównych instytucji publicznych: rządu, biznesu, organizacji pozarządowych, mediów (o zaufaniu można mówić od pułapu 60 punktów na 100 maksymalnie).

Rosjanie najmniej ufnym narodem świata

W 12 krajach (na 26 badanych) ogólny poziom zaufania wynosi mniej niż 50 punktów. Najmniej ufni są, podobnie jak temu, Rosjanie (30 pkt), a także Japończycy (42 pkt) i Brytyjczycy (42 pkt). Najwyższe wartości Trust Index odnotowano w Chinach (82 pkt), Indiach (79 pkt) oraz Indonezji (73).  

Największe spadki zaufania w perspektywie roku odnotowano w Arabii Saudyjskiej (-9 pkt.), Zjednoczonych Emiratach Arabskich (-6 pkt.) oraz Hong Kongu (-5 pkt.).

Niezmiennie od lat dużo bardziej ufamy organizacjom pozarządowym (58 pkt, wzrost o 1 pkt.) i biznesowi (58 pkt, wzrost o 1 punkt) niż rządowi i mediom (obie instytucje 49 pkt, wzrost o 1). Co istotne, jesteśmy bardziej skłonni ufać władzom lokalnym niż centralnym - czytamy w Edelman Trust Barometer 2020.

Żadna z czterech instytucji (rząd, biznes, media, organizacje pozarządowe) nie jest postrzegana zarówno jako kompetentna, jak i etyczna. Tylko biznes postrzegany jest jako kompetentny, mając ogromną przewagę nad rządem (64 proc. vs. 10 proc.).

Z kolei jedynie organizacje pozarządowe uznawane są jako etyczne i górują w tej kwestii nad rządem (luka 31-punktowa) oraz biznesem (luka 25-punktowa). Zarówno rząd jak i media postrzegane są jako niekompetentne i nieetyczne.

- Nic nie wskazuje na to, by w najbliższych latach udało się odbudować zaufanie do głównych instytucji mających wpływ na życie społeczeństwa. Niepewność czasów, w których żyjemy, brak stabilizacji politycznej czy gospodarczej, sprawiają, że nie patrzymy optymistycznie w przyszłość - mówi Przemysław Mitraszewski, managing partner w firmie Lighthouse, która jest wyłącznym przedstawicielem sieci Edelman w Polsce.

Kapitalizm przynosi więcej szkód niż korzyści

Większość respondentów pracujących na rozwiniętych rynkach nie wierzy, że będzie im się lepiej wiodło w ciągu pięciu lat, a ponad połowa badanych (56 proc.) w kontekście globalnym, uważa że kapitalizm w obecnej formie robi więcej złego niż dobrego.

Aż 83 proc. zapytanych przed Edelmana pracowników boi się utraty pracy w wyniku tzw. zjawiska gig economy, czyli zatrudniania tymczasowych, zewnętrznych i niezależnych pracowników, zbliżającej się recesji, braku umiejętności, tańszej konkurencji z zagranicy, a w szczególności imigrantów gotowych pracować za dużo niższe stawki, postępującej automatyzacji, czy przenoszenia miejsc pracy do innych krajów. 61 proc. osób boi się, że technologia rozwija się zbyt szybko.

Choć sektor technologiczny nadal pozostaje najbardziej zaufaną branżą (75 pkt.), odnotował on 4-punktowy spadek.

- Żyjemy w paradoksie zaufania. Odkąd 20 lat temu zaczęliśmy mierzyć zaufanie, wzrost gospodarczy sprzyjał wzrostowi zaufania. Ta tendencja nadal jest obecna w Azji i na Bliskim Wschodzie, ale nie na rynkach rozwiniętych, gdzie to nierówność dochodu narodowego jest teraz ważniejszym czynnikiem. Lęki i obawy tłumią nadzieję, a długotrwałe założenia, że ciężka praca prowadzi do awansu społecznego już nie obowiązują - komentuje Richard Edelman, CEO Edelmana.

Wartość globalnego rynku dóbr luksusowych to już 281 mld euro, popyt napędzają Chiny

Biznes musi rozwiązać problemy społeczne

Zdaniem ankietowanych Edelman Trust Barometer, biznes musi przejąć rolę pozostałych instytucji w zakresie rozwiązywania globalnych społecznych problemów.

Według 83 proc. badanych że obowiązkiem prowadzących przedsiębiorstwa jest płacenie godziwych wynagrodzeń, a 79 proc. - zapewnianie przekwalifikowania dla tych, których stanowiska są zagrożone ze względu na automatyzację. Jednak mniej niż jedna trzecia badanych jest przekonana, że biznes sprosta tym wyzwaniom.

92 procent pracowników uważa, że prezesi powinni zabierać głos w sprawach ważnych dla społeczeństwa, w tym: kwestia przekwalifikowania się pracowników, etyczne wykorzystanie technologii czy nierówności dochodów. Trzy czwarte badanych uważa, że CEO powinni przejąć inicjatywę w kwestii zmian zamiast czekać, aż narzuci je rząd.

- Biznes nie może być już więcej takim biznesem, jak dotychczas, skupiającym się wyłącznie na zyskach akcjonariuszy - komentuje Edelman.

Właściciel Google czwartym koncernem technologicznym wycenianym na bilion dolarów, Facebook wart połowę Microsoftu

Strach przed fake newsami

Wyniki tegorocznego Edelman Trust Barometer pokazują, że tradycyjne media oraz wyszukiwarki internetowe postrzegane są jako tak samo wiarygodne źródło informacji – na poziomie 61 pkt (spadek o 4 proc. w stosunku do ubiegłego roku).

Nadal nie mamy zaufania do informacji podawanych w mediach społecznościowych - temu źródłu ufa tylko czterech na 10 badanych (spadek o 3 punkty procentowe rdr.).  

Podobnie jak w latach ubiegłych, ponad połowa badanych uważa, że media nie dbają należycie o jakość podawanych przez siebie informacji, a tym samym przekazują nieprawdziwe wiadomości. Aż 76 proc. respondentów obawia się fake newsów (wzrost o 6 pkt w ciągu dwóch lat), a także tego, że będą one wykorzystywane jako broń w walce o wpływy.

- Niepokojący jest wzrost obawy przed fake newsami i ich wpływem na rzeczywistość. Oznacza to, że nadal nie potrafimy skutecznie rozróżniać prawdziwych informacji od tych fałszywych, tym bardziej że fake newsami jesteśmy zalewani zewsząd. W przygotowanym przez Lighthouse raporcie – Kryzys 2020 – wskazujemy trendy na ten rok. Według nas jednym z największych wyzwań stojącym przed markami w 2020 roku będzie właśnie ochrona przed fake newsami, które stają się coraz większym zagrożeniem dla wizerunku firm - ocenia Przemysław Mitraszewski.

Badanie zostało przeprowadzone w 28 krajach na próbie 34 tys. dorosłych osób metodą ankiet online. Okres przeprowadzenia badania: 19 października - 18 listopada 2019 roku. Kraje biorące udział w badaniu: USA, Chiny, Rosja, Indie, Indonezja, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Malezja, Singapur, Holandia, Wielka Brytania, Kolumbia, Brazylia, Hang Kong, Niemcy, Argentyna, Australia, Włochy, Meksyk, Hiszpania, Irlandia, RPA, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Arabia Saudyjska.