Jak można skorzystać z pomocy ZUS? "Składki mogą zostać odroczone, rozłożone na raty, a niekiedy także umorzone"

– Przedsiębiorca, który ma przejściowe kłopoty, może udać się do oddziału ZUS. Tam są doradcy, którzy pomogą mu wypełnić dokumenty, by mógł się ubiegać o odroczenia płatności zaległych składek lub rozłożenie płatności na raty. To sytuacja znacznie lepsza niż bankructwo – przekonuje  Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

Jeśli firma bankrutuje, konsekwencje odczują wszyscy, nie tylko przedsiębiorcy. Znikają miejsca pracy, rośnie bezrobocie, a do ZUS trafia mniej składek. Upadek firmy nie oznacza też, że pracownicy mogą liczyć na otrzymanie zaległych pensji, są one wypłacane z majątku, o który jednak ubiegają się też inni wierzyciele. Dlatego jak przekonuje ekspert, jeśli firma nie jest trwale nierentowna, to dobrym rozwiązaniem jest porozumienie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

– Jeżeli przedsiębiorca będzie chował głowę w piasek, to w pewnym momencie zarówno urząd skarbowy, jak i ZUS upomną się o zaległe składki, bo leży to w interesie pracowników. Gdyby ZUS nie egzekwował składek, pracownicy mieliby niższe emerytury – podkreśla Mordasewicz.

Tylko przez pierwsze osiem miesięcy tego roku do ZUS-u wpłynęło prawie 34 tys. wniosków przedsiębiorców o rozłożenie na raty zaległości. W ponad połowie przypadków zgoda została udzielona, tylko 2 proc. wniosków odrzucono. W 19 proc. z ponad 14 tys. wniosków, które ZUS pozostawił bez rozpoznania, przyczyną było nieuregulowanie zaległości z tytułu składek, które nie podlegały uldze – to składki finansowane przez ubezpieczonych, którzy nie są płatnikami składek.

Teraz z rozłożenia na raty może skorzystać większa grupa przedsiębiorców. W grudniu weszła w życie zmiana ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która zmieniła zasady umarzania składek. Nowe przepisy umożliwiają rozłożenie na raty składek finansowanych również przez ubezpieczonych, którzy nie są płatnikami składek.

– Konsekwencją zmian w ustawie dopuszczających możliwość objęcia ulgą składek za ubezpieczonych w części przez nich finansowanej, czyli potrącanych przez pracodawcę z ich wynagrodzenia, jest fakt, że należności objęte umową są ewidencjonowane na subkoncie ubezpieczonego oraz przekazywane do otwartych funduszy emerytalnych wraz z należną opłatą prolongacyjną i ewentualnie odsetkami za zwłokę – tłumaczy Agnieszka Jakubiec z Departamentu Realizacji Dochodów w ZUS.

Przedsiębiorcy, którzy mają problemy z płynnością finansową, mogą też skorzystać z drugiego rodzaju ulgi proponowanej przez ZUS, czyli z odroczenia terminu płatności składek. Podobnie jak w przypadku rozłożenia należności na raty, uldze podlegają obecnie również składki finansowane przez ubezpieczonych niebędących płatnikami.

– W przeciwieństwie do układów ratalnych mogą nim zostać objęte wyłącznie należności, których termin płatności nie upłynął. Aby wniosek był skuteczny, należy go złożyć najpóźniej ostatniego dnia upływu terminu płatności lub nadać na poczcie. Taki wniosek może być złożony na kilka kolejnych miesięcy – podkreśla ekspertka ZUS.

Innym rozwiązaniem problemów finansowych firmy może być umorzenie należności. Jest to jednak rozwiązanie wyjątkowe i stosowane niemal wyłącznie wtedy, gdy należności są całkowicie nieściągalne. Nowelizacja ustawy nie zmieniła zasady, że można umorzyć tylko należności dotyczące osób prowadzących działalność gospodarczą, natomiast w przypadku składek za pracowników – tylko w tej części, która jest finansowana ze środków przedsiębiorcy.

– W przypadku, kiedy ZUS skutecznie dochodzi należności, a płatnik znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, rodzinnej lub zdrowotnej, może się ubiegać u umorzenie należności. Należy jednak pamiętać o tym, że wtedy umorzenie należności może dotyczyć wyłącznie składek na jego własne ubezpieczenie – przypomina Agnieszka Jakubiec.