Prawie 40 proc. osób na świecie unika wiadomości; część tłumaczy, że psują nastrój

W sondażu wzięło udział ponad 93 tys. osób z 46 krajów świata. Został przeprowadzony na początku lutego bieżącego roku, czyli przed najazdem Rosji na Ukrainę.

Mniej niż 47 proc. badanych stwierdziło, że jest bardzo albo niezwykle zainteresowanych informacjami. Podobne stanowisko wyraziło 57 proc. ankietowanych osób w 2015 roku. 43 proc. tych, którzy wzięli udział w tegorocznej globalnej ankiecie przekazało, że jest zniechęconych powtarzalnością wiadomości, a przede wszystkim za dużą ilością polityki i relacji dotyczących Covid-19.

19-letnia respondentka z Wielkiej Brytanii powiedziała: "Szczerze mówiąc, nie lubię poświęcać zbyt wiele czasu informacjom z głównego nurtu. Myślę, że są czasem monotonne i negatywne".

"Informacje są nierzetelne i stronnicze"

Innym czynnikiem wpływającym na unikanie wiadomości był spadek zaufania. 29 proc. badanych wyjaśniało, że informacje są nierzetelne i stronnicze. W porównaniu z zeszłorocznym sondażem, w połowie badanych krajów zaufanie do mediów spadło o połowę, a wzrosło tylko w siedmiu z nich.

17 proc. badanych uznało, że unika informacji, ponieważ zapoznawanie się z nimi prowadziło do kłótni, których woleliby uniknąć, a według 16 proc. informacje wywoływały u nich poczucie bezsilności.

5 proc. ankietowanych zadeklarowało, że całkowicie unika mediów informacyjnych.

Rosnąca liczba osób odwracających się od źródeł informacji może być znakiem niespokojnych czasów.

"Covid, po którym nastąpiła wojna na Ukrainie i wszystkie powiązane z nią skutki gospodarcze i społeczne oznaczają, że nie zdarza się niedobór dystrybucji wydarzeń na świecie. Obecnie pozostaje być może godzina w ciągu dnia, gdy redakcje mogą stwierdzić, że wydarzenia ucichły" - podano.

Wojna na Ukrainie wybuchła już po zakończeniu badania, jednak w kwietniu, Instytut Reutera przeprowadził sondaż w jeszcze pięciu krajach, w tym w Polsce i Niemczech. Okazało się, że proces selektywnego unikania wiadomości dodatkowo wzrósł, prawdopodobnie z powodu trudnego i przygnębiającego przekazu.

"Te wyniki stanowią wyjątkowe wyzwanie dla branży informacyjnej. Tematy, które dziennikarze uważają za najważniejsze, takie jak kryzysy polityczne, konflikty międzynarodowe i pandemia, wydają się być dokładnie tymi, które zniechęcają niektórych ludzi" - skomentował główny autor badania Nic Newman.

Tylko 24 proc. Polaków ufa TVP, najbardziej wiarygodne RMF FM

W badaniu przeprowadzonym na potrzeby tegorocznej edycji raportu Reuters Institute, RMF FM jako wiarygodne oceniło 51 proc. ankietowanych (czyli aż 17 pkt proc. mniej niż w ub.r.), a jako niegodne zaufania - 14 proc., po wzroście o 3 pkt proc.

Duże spadki wiarygodności zanotowały wszystkie media obecne w rankingu. Mniej niż konkurencyjne marki straciło Radio ZET, dzięki czemu awansowało na drugą pozycję z 47 proc. ocen pozytywnych i 16 proc. negatywnych (wobec odpowiednio 62 i 14 proc. przed rokiem).

TVN przed Polsatem, Onet przed WP

Wśród nadawców telewizyjnych najwyżej jest TVN (w przypadku każdego nadawcy zaznaczono, że chodzi o ocenę wiarygodności programów i kanałów informacyjnych), któremu ufa 47 proc. respondentów, a przeciwnego zdania jest 25 proc. Nieco niżej uplasował się Polsat z 44 proc. ocen pozytywnych i 23 proc. negatywnych.

Natomiast Telewizja Polska zanotowała zdecydowanie najgorszy wynik: 49 proc. ankietowanych (3 proc. więcej niż przed rokiem) uznało ją za niewiarygodną, a ufa jej tylko 24 proc. osób (rok temu było to 36 proc.).

Polsat najlepiej oceniany. TVP z przewagą opinii negatywnych

Nieco lepsze wskaźniki zaufania osiągnęły „Gazeta Polska” (27 proc.) i „Super Express” (29 proc.). Natomiast żadna marka medialna oprócz TVP nie przekroczyła poziomu 40 proc. nieufności, powyżej 30 proc. zanotowały „Gazeta Wyborcza” (32 proc.), „Super Express” (35 proc.), „Gazeta Polska” (36 proc.) i „Fakt” (37 proc.).

Dużo bardziej wiarygodne od wskazanych tytułów i również obecnego w rankingu tygodnika „Newsweek Polska” są niewymienione z tytułów gazety lokalne i regionalne (zdecydowanie największym graczem w tym segmencie jest Polska Press), którym ufa 44 proc. osób, a przeciwnego zdania jest 19 proc.

Wśród portali internetowych najlepszy wynik osiągnął Onet (45 proc. pozytywnych ocen i 22 proc. negatywnych), wyprzedzając WP.pl i Interię (41 proc. pozytywnych wskazań oraz odpowiednio 22 i 22 proc. negatywnych).

Coraz mniej Polaków ufa mediom informacyjnym

Łączny odsetek osób ufających informacjom podawanym w mediach wyniósł 42 proc., o 6 pkt proc. mniej niż przed rokiem. Przed kilka lat ten wskaźnik wynosił prawie 50 proc., natomiast w 2015 roku sięgał 56 proc.

Jedna piąta Polaków uważa, że media podlegający nadmiernym wpływom politycznym i biznesowych. Płacenie za treści informacyjne w internecie zadeklarowało 14 proc. respondentów, w ub.r. było to 18 proc.

Wśród mediów pozainternetowych ujętych w badaniu najpopularniejszy jest TVN z treściami informacyjnymi - minimum raz w tygodniu korzysta z nich 40 proc. ankietowanych. Dalej znalazły się RMF FM (35 proc.), Polsat z treściami newsowymi (30 proc.) i TVP z takimi treściami (24 proc.).

W internecie na czele jest Onet, który z 42 proc. respondentów korzystających z niego co tydzień wyprzedził WP.pl (35 proc.). Natomiast TVN24.pl zanotował 27 proc., a Interia - 25 proc.

Telewizja i prasa tracą na znaczeniu

Od kilku lat odsetek Polaków przeglądających informacje na portalach internetowych (z wyłączeniem platform społecznościowych) oscyluje wokół 80 proc. Natomiast wynik telewizji od dwóch lat znacząco maleje - w ub.r. wyniósł 70 proc., a w br. już tylko 59 proc.

Spadek, ale znacznie mniejszy, zanotowały też media społecznościowe - z ponad 60 proc. w 2020 roku do 59 proc. w ub.r. i 55 proc. w tegorocznym badaniu. Z kolei znaczenie prasy jako źródła informacji w ciągu 7 lat skurczyło się o ponad połowę - z 28 proc. w 2015 roku do 13 proc. w br.

TikTok mało informacyjny

Od 2019 roku więcej polskich internautów przegląda informacje na smartfonach niż na komputerach. W br. było to odpowiednio 80 i 61 proc., popularność pecetów maleje znacząco od 2018 roku.

Wśród platform społecznościowych najpopularniejszym źródłem informacji jest Facebook, wskazany przez 49 proc. ankietowanych (6 pkt proc. mniej niż w ub.r.).

YouTube zanotował spadek o 2 pkt proc. do 33 proc., Messenger - o 4 pkt proc. do 21 proc. Wynik TikToka poszedł w górę o 3 pkt proc., ale wyniósł jedynie 7 proc.

Badanie na potrzeby tegorocznego raportu Reuters Institute zostało zrealizowane w 46 krajach przez platformę YouGov na przełomie stycznia i lutego br. w formie ankiet internetowych. Objęło grupy reprezentatywne dla ogółu społeczeństwa w każdym z krajów pod względem wieku i płci, a w Polsce i kilkunastu innych krajach - także pod względem poglądów politycznych (na podstawie wyników ostatnich wyborów).