Nie zapłacimy PIT-u od umorzonych odsetek

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej Minister Finansów może zaniechać w całości lub w części poboru podatku w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników. Wydaje się, że właśnie wykorzystał to prawo, reagując na niespodziewany nagły wzrost kursu franka szwajcarskiego z początku tego roku i ogromny problem kredytobiorców z terminową spłatą kredytów mieszkaniowych denominowanych we franku oraz kwestię „ujemnego oprocentowania”, tym samym odpowiadając na styczniowy pisemny apel prezesa Związku Banków Polskich.

Do tej pory umorzone zobowiązanie wobec banku (np. kwoty niezapłaconych wymagalnych odsetek) z tytułu kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną było traktowane jako przysporzenie majątkowe, a dokładniej przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych – kredytobiorca musiał uwzględnić taką rzecz w zeznaniu rocznym (Wyrok NSA z dnia 9 maja 2013 r. o sygn. II FSK 1923/11). Analogicznie u kredytobiorcy powstawał przychód, jeśli płacił kredyt poniżej zobowiązania.

W styczniowej ocenie prezesa ZBP jedynie współpraca banków z rządem może pomóc kredytobiorcom zachować racjonalność ekonomiczną. Jednak na drodze uelastyczniania restrukturyzacji zadłużenia kredytowego nie może stanąć prawo. Jedną z form takiej restrukturyzacji jest być decyzja banku o częściowym umorzeniu spłaty kredytu, a to dotychczas powodowało uszczuplenie portfela kredytobiorcy z tytułu PIT-u.

W zeszły piątek Mateusz Szczurek podpisał projekt rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Wprowadzane zmiany

Wprowadzane zmiany dotyczą kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe i pod hipotekę udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. – czyli przed dniem decyzji banku centralnego Szwajcarii o uwolnieniu kursu franka. Warto pamiętać, że ustawa o PIT za takie cele uważa wydatki poniesione na zakup mieszkania, gruntu czy budowę domu położonych nie tylko w Polsce, ale w każdym państwie członkowskim UE, państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz w Konfederacji Szwajcarskiej (art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o PIT).

Zgodnie z ww. rozporządzeniem PIT-u nie będziemy płacić po pierwsze od umorzonych kwot wierzytelności (np. odsetek) od kredytów w przypadku, kiedy:
- w związku z zaciągnięciem kredytu zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w niej, prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w nim, spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w nim czy prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w nim,
- kredytobiorcy, których zobowiązanie z tytułu kredytu uległo umorzeniu, nie skorzystali z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Po drugie Kowalski nie zapłaci podatku dochodowego od świadczenia, jakie otrzymał z tytułu umowy kredytu w walucie obcej albo polskich złotych nominowanych lub indeksowanych do waluty obcej w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania „ujemnego oprocentowania”.

Równolegle CIT-u nie zapłacą banki od dochodów odpowiadających równowartości umorzonych zobowiązań z tytułu kredytów, od tej części kapitału, od której nie pobiera się PIT-u od kredytobiorców.

Ważne terminy

Resort Finansów rezygnuje z poboru podatku dochodowego od dochodów i przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2016 r. Rozporządzenie czeka aktualnie na skierowanie do ogłoszenia i zacznie obowiązywać 14 dni po ogłoszeniu. Przyjęte przez resort rozwiązania dotykające osób obciążonych kredytem mieszkaniowym przede wszystkim w walucie obcej zostały zaakceptowane przez NBP, KNF oraz Kasę Krajową Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych. Uwagi z kolei zgłaszali Związek Banków Polskich i UOKiK – zostały one uwzględnione po części.

Katarzyna Miazek, Tax Care