Co się stało z ponad milionem słuchaczy Trójki?

Z badania Radio Track Kantar Polska wynika, że spadek słuchalności radiowej Trójki rozpoczął się od odejścia Dariusza Rosiaka w styczniu 2020 roku. Trend utrwaliło pożegnanie się z anteną Polskiego Radia Wojciecha Manna (marzec 2020) oraz skandal z listą przebojów, kiedy unieważniono notowanie po tym jak sukces odniosła piosenka krytyczna wobec Jarosława Kaczyńskiego (maj 2020). Wówczas z Trójki odszedł Marek Niedźwiecki. W lipcu 2020 rozpoczęło nadawanie Radio Nowy Świat, a w styczniu 2021 Radio 357. Kiedy te stacje założone przez byłych dziennikarzy Trójki zyskiwały użytkowników (dane Mediapanelu), Trójka stopniowo ich traciła (dane Radio Track).

Krytyka badań Radio Track

Badanie Radio Track Kantar Polska jest krytykowane przez prezes Polskiego Radia Agnieszkę Kamińską czy szefa domu mediowego OMD Jakuba Bierzyńskiego. Twierdzą, że w rzeczywistości to badanie popularności marek, a nie pomiar słuchalności. Ankieterzy wypytują bowiem o słuchanie poszczególnych stacji w danej porze dnia. Słuchalności nie mierzy na przykład smartfon na podstawie analizy dźwięków dostępnych rozgłośni.

- Jest to telefoniczne badanie ankietowe deklarowanej „słuchalności” stacji radiowych. Podkreślić trzeba, że KBR to porozumienie nadawców komercyjnych: Agory, RMF, Eurozet i Time. Metodologia ich badań od lat budziła wątpliwości m.in. innych nadawców, reklamodawców i domów mediowych - mówiła na początku roku Kamińska, której zdaniem badanie niewystarczająco bada słuchalność w mniejszych miejscowościach. Szefowa Polskiego Radia zauważyła też, że nie są uwzględnieni słuchacze powyżej 75 roku życia.

Zasiadająca w Radzie Mediów Narodowych posłanka Prawa i Sprawiedliwości Joanna Lichocka napisała nawet wniosek do Urzędu Konkurencji i Konsumentów o kontrolę badania. Podejrzewa, że to „zmowa” nadawców komercyjnych, które dogadały się co do podziału rynku, aby zarabiać więcej na reklamach. - To jest przyjęty przez cały rynek rodzaj rozliczania się na rynku reklamowym. Tzn. według tych rankingów domy mediowe kierują się wykupywaniem czasu antenowego na reklamę, a to jest rynek 10-12 miliardów złotych na rynku reklamy radiowej w Polsce. W związku z tym jeżeli jakaś grupa przedsiębiorców kontroluje przeprowadzanie tych badań, to kontroluje de facto rozdział pieniędzy z rynku reklam - tłumaczyła Lichocka w Radiu Wrocław.

Teraz zarzutom posłanki przyjrzy się UOKiK i oceni czy mamy do czynienia z działaniem ograniczającym konkurencję. - Potwierdzamy, że zawiadomienie trafiło do Urzędu i zostanie przez nas przeanalizowane - poinformowało portal Wirtualnemedia.pl biuro prasowe UOKiK.

„W czasie afery znajomość Trójki spontanicznie wzrosła”

W rozmowie z nami zaprzeczyła temu Monika Polewska, rzecznik Komitetu Badań Radiowych, odpowiedzialnego za Radio Track. Jej zdaniem w taki sam sposób mierzy się popularność stacji radiowych m.in. w Niemczech i we Francji.- Metodologia Day After Recall (DAR) stosowana w Radio Track jest uznaną i najpowszechniejszą metodą badania słuchalności stacji radiowych, stosowaną obecnie w Europie (m.in. w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoszech, Austrii, Portugalii, Grecji) - zwróciła uwagę Polewska.

Podobnego zdania są przedstawiciele rozgłośni komercyjnych. - Od dawna zauważamy ciekawe zjawisko. Znajomość marki Trójka nie spada na przestrzeni czasu, co więcej w momencie, gdy było głośno o tej stacji z powodu odejścia Marka Niedźwieckiego i kontrowersji związanych z Listą Przebojów i media szeroko się o tym rozpisywały, znajomość spontaniczna znacząco wzrosła. A słuchalność konsekwentnie spada. Czyli słuchacze mają świadomość istnienia tej stacji, ale po prostu wybierają, by jej nie słuchać. Chociażby ten fakt pokazuje, że Radio Track mierzy faktyczną słuchalność rozgłośni - mówi portalowi Wirtualnemedia.pl jeden z managerów rozgłośni komercyjnej.

Zobacz także: Jak mierzy się słuchalność radia w Polsce?

Słowa przedstawiciela stacji komercyjnej potwierdzają dane zawarte na wykresie. W 2020 roku, kiedy trwały odejścia dziennikarzy Trójki, znajomość spontaniczna tej anteny była największa. - Nie jest niczym dziwnym, że słuchalność Trójki spada wtedy, kiedy gwałtownie rośnie słuchalność Radia Nowy Świat i Radia 357. Słuchacze podążyli za swoimi ulubionymi dziennikarzami i audycjami - dodaje manager ze stacji komercyjnej.

- Nie zmienia się na przestrzeni lat znajomość marki „Trójka – program 3 Polskiego Radia”. Zarówno przed aferą związaną z Listą Przebojów i odejściem Marka Niedźwieckiego, jak i po jej wybuchu znajomość spontaniczna utrzymuje się na poziomie 38-40 proc. Przy czym widać bardzo wyraźny wzrost nawet do 47 proc. w miesiącach, kiedy afera „listowa” wybuchła i w miesiącach bezpośrednio po jej wybuchu, kiedy była bardzo szeroko opisywana przez media- czytamy w analizie nadawcy komercyjnego.

Zobacz także: Rekordowo niska słuchalność Trójki. Suski liczy na „przełamanie impasu”

Polacy znają markę Trójka

- Widać jednak na powyższych danych, że Polacy znają markę Trójka, są świadomi jej istnienia, bo wymieniają jako znaną (w pierwszej części badania), a w drugiej części badania, gdy ustalane jest, jakich stacji respondent słucha, Trójki już nie wymieniają. Czyli znają stację, ale świadomie jej nie wybierają. Trójka straciła ponad 1 mln słuchaczy w ciągu 1,5 roku (Radio Track, sty-mar 2020 vs wrz-lis 2021). W tym czasie Radio Nowy Świat i Radio 357 osiągają 1,55 mln użytkowników miesięcznie (Mediapanel, listopad 2021) - dodają autorzy analizy.

W okresie od września do listopada radiowa Trójka odnotowała najniższą słuchalność w historii. Z badania Radio Track Kantar Polska wynika, że udział w rynku radiowej Trójki spadł we wspomnianym wcześniej okresie do 1,6 proc. Do tej pory najsłabszym wynikiem Trójki był ten z okresu lipiec-wrzesień. Wówczas stacja miała 1,7 proc. udziału w rynku.