Jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości w Krajowym Rejestrze Sądowym sprawozdanie finansowe za rok 2009 złożyło jedynie 50% przedsiębiorstw wpisanych w rejestrze sądowym. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku obowiązku publikowania sprawozdań w Monitorze Polskim B. Skutkiem tego niemożliwe staje się sprawdzenie kondycji finansowej przedsiębiorstw. Jak zmienić tą sytuację?
Wykazane dane są zatrważające. Oznaczają one, iż połowa przedsiębiorstw zobligowanych do składania sprawozdań finansowych uchyla się od tego obowiązku. Dzieje się tak pomimo ustawowego nakazu nałożonego na przedsiębiorstwa pod groźbą grzywny.
Prawdopodobnie przyczyny takiego stanu są różne. Na pewno przyczynia się do tego brak skutecznego systemu kontroli wykonywania obowiązku sprawozdawczego przez przedsiębiorstwa. Jak wynika z informacji zamieszczonych w prasie przedstawiciele sądów rejestrowych wprost przyznają się, że nie kontrolują systematycznie, jak obowiązek jest wykonywany. Dzieje się tak, gdyż koszty związane z przeprowadzaniem kontroli są zbyt wysokie, zaś ewentualne kary, jakie mogą być nałożone na przedsiębiorstwa zbyt małe.
Z drugiej strony sposób, w jaki przedsiębiorstwa zmuszone są do spełniania obowiązków informacyjnych wobec instytucji publicznych jest dla nich nieprzyjazny. Mimo postępu czasu i technologii podmioty sprowadzające skazani są na przygotowywanie i dostarczanie informacji finansowych w postaci papierowej, co jest kosztowne oraz czasochłonne.
Wszystko to powoduje, iż z roku na rok coraz mniej przedsiębiorstw ujawnia swoje dane. W efekcie tego drastycznie maleje transparentność polskiej gospodarki. Coraz trudniejsze lub też niemożliwe staje się dotarcie do informacji dotyczących kondycji finansowej przedsiębiorstw oraz dokonania ich analizy porównawczej na tle innych.
Dlatego też przedstawiciele instytucji publicznych powinny w jak najszybszym czasie podjąć kroki zmierzające do odwrócenia zaobserwowanej w ostatnich latach tendencji, gdyż stanowi ona zagrożenia dla przejrzystego funkcjonowania polskiej gospodarki. Recepta wydaje się prosta, zwłaszcza, gdy z powodzeniem zastosowano ją w innych krajach.
Na świecie w coraz większej ilości krajów sprawozdania finansowe są składane elektronicznie przy wykorzystaniu specjalnego standardu do przesyłania danych finansowych – standardu XBRL. Tak dzieje się chociażby w Niemczech, Danii, Holandii, Belgii. Dzięki niemu sprawozdania finansowe są natychmiastowo dostępne dla opinii publicznej, a co ważniejsze zawarte w nich dane są rzetelne i poprawne pod względem rachunkowym.
Coraz popularniejsze jest także łączenie podobnych obowiązków sprawozdawczych wobec różnych instytucji finansowych w myśl zasady „single reporting”. W Polsce wiele przedsiębiorstw oprócz składania rocznych raportów finansowych w Monitorze Sądowym ma obowiązek ich publikowania w Monitorze Polskim B. Aktualnie prowadzone są prace nad elektronizacją tego obowiązku z wykorzystaniem standardu XBRL (Więcej informacji). Po ich zakończeniu każdy przedsiębiorca będzie mógł ujawnić sprawozdanie w Monitorze Polskim B wykonując kilka kliknięć w swoim komputerze.
Czy nie można, więc w podobny sposób rozwiązać problem raportowania do Monitora Sądowego lub idąc dalej czy nie można połączyć tych obowiązków z wykorzystaniem najnowszych elektronicznych technologii? Dzięki ich zastosowaniu sprawozdawczość dla przedsiębiorstw byłaby łatwiejsza oraz tańsza.
Adam Walaszek
Sekretarz Generalny
Stowarzyszenie XBRL Polska
Stowarzyszenie „XBRL Polska” jest organizacją non-profit zrzeszającą podmioty prawne zainteresowane rozwojem standardu XBRL w Polsce. Stowarzyszenie jest członkiem ogólnoświatowego konsorcjum XBRL International, gdzie posiada status jurysdykcji tymczasowej.
XBRL to nieodpłatny, dostępny dla wszystkich standard oparty na technologii XML, którego głównym celem jest interaktywny opis informacji finansowych dla publicznych oraz prywatnych przedsiębiorstw i innych organizacji. XBRL daje korzyści dla wszystkich uczestników łańcucha procesu sprawozdawczego poprzez wykorzystanie wystandaryzowanych metod, dzięki którym użytkownicy mogą przygotować, publikować i analizować sprawozdania finansowe w dogodny dla siebie sposób.
