Fundusze inwestycyjne maja najmniej akcji od siedmiu lat

Udział akcji w ogólnej wartości wszystkich środków, jakimi zarządzają krajowe towarzystwa funduszy inwestycyjnych, jest najniższy od siedmiu lat. Na koniec grudnia ubiegłego roku udział akcji spółek polskich i zagranicznych spadł do poziomu 30,8 proc. z 39,5 proc. rok wcześniej i 40,8 proc. dwa lata wcześniej (zgodnie z danymi zebranymi przez serwis Analizy Online na podstawie okresowych sprawozdań publikowanych przez fundusze). Ostatni raz, kiedy udział akcji był niższy, miał miejsce pod koniec 2005 roku. Warto zauważyć, że wartość aktywów netto zgromadzonych przez fundusze przed siedmiu laty stanowiła tylko nieco ponad połowę tego, czym fundusze zarządzają obecnie.

Rekordowe zaangażowanie w akcje przez fundusze miało miejsce w połowie 2007 roku, czyli u szczytu hossy, po której nastąpił finansowy i giełdowy kryzys. Pod koniec czerwca 2007 roku akcje stanowiły 51,3 proc.

Na malejącym udziale akcji korzystają przede wszystkim papiery dłużne. Porównując ostatnie dostępne dane z grudnia 2011 roku do danych z połowy 2007 roku okazuje się, że te dwie podstawowe klasy aktywów, w jakie inwestują fundusze, pod względem udziału w ogólnej wartości środków zgromadzonych przez TFI praktycznie zamieniły się miejscami. Udział obligacji to wg ostatnich danych 51,4 proc., podczas gdy przed blisko pięcioma laty było to 31,7 proc.

W kontekście globalnego kryzysu finansowego ta zmiana miejsc na pewno nie była nieoczekiwana. Wraz z rosnącą niepewnością na rynkach malał apetyt na ryzyko, co spowodowało gremialne wycofywanie środków z funduszy o wysokim i średnim poziomie ryzyka, jak fundusze akcji czy mieszane. W ostatnich pięciu latach aktywa funduszy akcji stopniały o 23,4 mld zł, a mieszanych o 46,3 mld zł. Przyjmując, że akcje w przeciętnym funduszu mieszanym stanowią średnio ok. 40 proc. portfela, spadek wartości akcji w portfelach wszystkich funduszy można w tym czasie ostrożnie szacować na co najmniej 40 mld zł. Na tę kwotę składa się z jednej strony utrata wartości przez akcje znajdujące się w portfelach funduszy, a z drugiej ujemne saldo wpłat i umorzeń dokonywanych przez ich klientów.

Obserwując strumień pieniędzy napływających i odpływających z funduszy w pierwszych pięciu miesiącach bieżącego roku, w nadchodzących miesiącach można spodziewać się dalszego wzrostu udziału obligacji, a spadku akcji w ogólnej wartości aktywów funduszy inwestycyjnych. Fundusze dłużne i pieniężne w tym czasie pozyskały bowiem 4,9 mld zł świeżego kapitału, podczas gdy fundusze akcji oraz mieszane utraciły ponad 1,9 mld zł.

Bernard Waszczyk, Open Finance