Komisja Europejska opublikowała unijny akt o danych. To przepisy określające, kto może korzystać z danych generowanych w UE

"Chcemy dać konsumentom i przedsiębiorstwom jeszcze większą kontrolę nad tym, do czego można wykorzystać ich dane, określając, kto i na jakich warunkach może mieć dostęp do danych. Jest to kluczowa zasada cyfrowa, która przyczyni się do stworzenia solidnej i sprawiedliwej gospodarki opartej na danych i która nada kierunek transformacji cyfrowej do 2030 roku" - powiedziała Margrethe Vestager, wiceprzewodnicząca KE.

Komisarz UE ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton uważa, że to ważny krok na drodze do otwarcia dostępu do bogatych zasobów danych przemysłowych w Europie z korzyścią dla przedsiębiorstw, konsumentów, usług publicznych i całego społeczeństwa.

"Dotychczas wykorzystuje się jedynie małą część danych przemysłowych, a potencjał wzrostu i innowacji jest ogromny. Akt w sprawie danych zapewni udostępnianie, przechowywanie i przetwarzanie danych przemysłowych z pełnym poszanowaniem przepisów europejskich. Będzie on podstawą mocnej, innowacyjnej i suwerennej europejskiej gospodarki cyfrowej" - wskazał komisarz.

Co ma uregulować akt o danych?

Ilość wytwarzanych danych stale rośnie: w 2018 roku wynosiła ona 33 zettabajtów, a w 2025 roku będzie to prawdopodobnie 175 zettabajtów. W danych tkwi niewykorzystany potencjał – 80 proc. danych przemysłowych nigdy nie jest wykorzystywane. Akt w sprawie danych zajmuje się kwestiami prawnymi, ekonomicznymi i technicznymi, które leżą u podstaw niedostatecznego wykorzystania danych. Dzięki nowym przepisom dostępnych będzie więcej danych gotowych do ponownego wykorzystania i w związku z tym oczekuje się, że do 2028 roku wartość PKB wrośnie o dodatkowe 270 mld euro.

Wniosek dotyczący aktu w sprawie danych obejmuje środki umożliwiające użytkownikom urządzeń podłączonych do internetu uzyskanie dostępu do generowanych przez nie danych, które często są gromadzone wyłącznie przez producentów oraz udostępnianie tych danych stronom trzecim.

Proponowany akt zachowuje zachęty dla producentów do dalszego inwestowania w wysokiej jakości generowanie danych, gdyż umożliwia im pokrycie ich kosztów związanych z transferem i jednocześnie wyklucza wykorzystywanie wspólnych danych, które konkurowałyby bezpośrednio z ich produktem.

KE proponuje środki służące zrównoważeniu siły negocjacyjnej MŚP przez zapobieganie nadużyciom wynikającym z nierównowagi umownej w dokumentach o udostępnianiu danych. Akt w sprawie danych będzie chronić MŚP przed nieuczciwymi warunkami umownymi narzucanymi przez stronę o znacznie większej sile negocjacyjnej. KE opracuje również wzór warunków umownych, aby pomóc tym przedsiębiorstwom sporządzać i negocjować sprawiedliwe umowy o udostępnianiu danych.

KE chce też, aby organy sektora publicznego miały dostęp do danych, którymi dysponuje sektor prywatny i które są niezbędne w wyjątkowych okolicznościach, zwłaszcza w przypadku sytuacji nadzwyczajnych, jak powodzie czy pożary lasów. Informacje o danych są potrzebne, by móc szybko i bezpiecznie reagować, a także zminimalizować obciążenia dla przedsiębiorstw.

Co dają nowe przepisy

Nowe przepisy umożliwią klientom skuteczną zmianę dostawców usług przetwarzania danych w chmurze oraz wprowadzą zabezpieczenia przed niezgodnym z prawem przekazywaniem danych.

KE podkreśla, że dzięki większej ilości informacji konsumenci i użytkownicy, tacy jak rolnicy, linie lotnicze czy przedsiębiorstwa budowlane będą mogli podejmować lepsze decyzje, np. dotyczące zakupu wyższej jakości albo bardziej zrównoważonych produktów i usług, co przyczyni się do realizacji celów Zielonego Ładu.