Top 7 seriali kryminalnych popularnych w Polsce pod koniec XX wieku

1. „Kojak” (1973-1978, CBS)

„Kojak” to amerykański serial kryminalny z Tellym Savalasem w roli głównej. Detektyw ze słabością do lizaków pomagających rzucić mu palenie, dotarł także do polskiej telewizji w latach 70., a następnie w latach 90. z seansami powtórkowymi. Theo Kojak (z greckimi korzeniami) pracuje w nowojorskim wydziale zabójstw, pozornie to cynik, w rzeczywistości wielkoduszny detektyw pomagający słabszym. A jedyną jego słabością były papierosy. Powstało 119 odcinków i 8 pełnometrażowych filmów telewizyjnych.

Nowa wersja serialu „Kojak” powstała w 2005 i jej emisja zakończyła się po jednym sezonie. Główną rolę zagrał Ving Rhames. Produkcja nie przypadła do gustu widowni. Wciąż jednak trwają prace nad wznowieniem tego formatu. Już w 2013 pojawiły się głosy, że Vin Diesel zainteresowany jest zrealizowaniem filmu o Kojaku.

2. „Magnum” (1980-1988, CBS)

W pierwszej wersji serialu (powstały 164 odcinki), jako detektyw Thomas Magnum, występował Tom Selleck. Produkcja z lat 80. opowiadała o prywatnym detektywie mieszkającym na Hawajach. Nowa wersja „Magnum P.I.” (podobnie jak „Hawaii Five-0”, „MacGyver” i „S.W.A.T.”) realizowana przez stację CBS, opiera się – jak pisali amerykańscy krytycy - na połączeniu nostalgii i testosteronu oraz „wszystkim, co pamiętasz” z wersji oryginalnej. Bohater (postać Thomasa Magnum gra Jay Hernández) jest elegancki, głośny i ma mniej osobowości niż drogie pojazdy, którymi zjeżdża z klifów.

Zdaniem krytyków, oryginalna seria, emitowana w Stanach od 1980 do 1988 roku, miała charakter i pazur. Bohater miał trochę postwietnamskiej surowości i sprośności, trochę twardego romantyzmu i ujmującej (choć nieskomplikowanej) miłości do stylów i póz z filmów akcji z Hongkongu. Tom Selleck stał się gwiazdą dzięki sile błyskotliwego uśmiechu i darowi autoironicznego humoru.

W nowej wersji brakuje wyjątkowości pierwowzoru, dlatego CBS zdecydowała się skasować serial po czterech sezonach, ale na ratunek przybyła stacja NBC, która wyprodukuje 20 nowych odcinków.

3. „Policjanci z Miami” (1984-1990, NBC)

„Miami Vice” (polski tytuł „Policjanci z Miami”) to kultowa produkcja, emitowana w Stanach Zjednoczonych w latach 1984-1990, w Polsce z opóźnieniem serial pokazywała TVP1, RTL7, TV4, TVN7, TVS, kanał WP.

Twórcą serii jest Anthony Yerkovich, odpowiadający później m.in. za „Zbrodnie Nowego Jorku” (2001 rok) z Edem O’Neillem. „Policjanci z Miami” nagrodzeni zostali dwoma Złotymi Globami, czterema statuetkami Emmy, nagrodą Grammy oraz People’s Choice Awards. Przez wiele lat serial wyznaczał standardy stylu dla wszystkich późniejszych dramatów kryminalnych.

Głównymi bohaterami są detektywi Crockett i Tubbs (w tych rolach Don Johnson i Philip Michael Thomas), pracujący w wydziale obyczajowym i zajmujący się głównie śledztwami dotyczącymi przemytu narkotyków. W serialu zobaczyć można luksusowe samochody, markowe ubrania i wyjątkowe ujęcia Florydy. Na ekranach zagościła też, w rolach epizodycznych, plejada najpopularniejszych aktorów Hollywood, jak np. Bruce Willis, Ed O’Neill, Julia Roberts, Melanie Griffith.

Serial składa się z 111 odcinków. W 2006 roku powstał film pod tym samym tytułem z Colinem Farrellem i Jamie Foxxem.

4. „Gliniarz i prokurator” (1987-1992, CBS)

Serial „Gliniarz i prokurator” opowiada o śledztwach prowadzonych przez prokuratora Jasona McCabe’a (w tej roli William Conrad) i policjanta Jake Stylesa (Joe Penny). Duetowi często towarzyszy zastępca prokuratora - Derek Mitchell (Alan Campbell). Serial był dwukrotnie nominowany do nagrody Emmy za najlepsze zdjęcia i oprawę muzyczną. Produkcja liczy 106 odcinków.

Sukces serialu leżał w chemii między bohaterami. Prokurator był starszym panem, ale z dużym poczuciem humoru, a Jake wykreowany był na typowego gliniarza w wolnych chwilach łamiącego kobiece serca. Każdy z nich wykazywał się dystansem do siebie i potrafił śmiać się ze swoich wad. Poza dwójką głównych bohaterów, ważny był również pies McCabe’a, czyli buldog Max. Żart polegał na tym, że pies coraz bardziej wizualnie upodabniał się do prokuratora i odwrotnie.

5. „Żar tropików” (1990-1993, CBS)

„Żar tropików” zyskał popularność w Polsce (w Serbii stał się jeszcze większym hitem, co w 2012 doprowadziło do powstania dokumentu „Slautgher Nick for President”, dostępnego na AppleTV+) dzięki emisji w TVP1, a później na TV4, Tele5 i RTL7, co ciekawe – posiadał aż cztery wersje lektorskie. Powstało 66 odcinków kręconych głównie w Puerto Vallarta (Meksyk), a następnie w Ejlacie (Izrael) oraz w Pretorii (Południowa Afryka).

Akcja serialu toczyła się na Florydzie, w fikcyjnym miasteczku Key Mariah. Opowiadała o śledztwach prowadzonych przez Nicka Slaughtera (w tej roli Rob Stewart) oraz Sylvie Girard (Carolyn Dunn). „Żar tropików”, podobnie jak większość kryminałów telewizyjnych końca XX wieku, podszyty był humorem i opierał się na chemii łączącej dwójkę bohaterów.

6. „Strażnik Teksasu” (1993-2001, CBS)

Tego tytułu nie trzeba nikomu przedstawiać. Chuck Norris w roli Cordella Walkera, czyli strażnika Teksasu zyskał drugie życie dzięki memom, które powstały na długo po zakończeniu emisji serialu. „Strażnik Teksasu” składa się z 203 odcinków opowiadających o tym, jak bohater wymierza sprawiedliwość w Teksasie.

Serial stał się memem, ponieważ bardzo poważnie podchodził do opowiadanej historii. Cordell Walker nie tylko był świetnym detektywem, ale i opanował wiele sztuk walki, które możemy podziwiać w jego wykonaniu gdy musi walczyć z przestępcami, uciekinierami, oszustami itd.

Bohater jest niemal idealny w swoim poczuciu sprawiedliwości, nieustępliwej walce o zdemaskowanie sprawcy przestępstwa, a także w kontaktach ze współpracownikami. Jego partnerem na służbie jest ciemnoskóry strażnik Jimmy Trivette (w tej roli Clarence Gilyard Jr.) będący całkowitym przeciwieństwem głównego bohatera. W śledztwach pomaga im prokurator Alex Cahill (Sheree J. Wilson).

„Strażnik Teksasu” doczekał się wielu krytycznych interpretacji, ale dzięki drugiemu życiu, jakie zyskał w internecie, wciąż cieszy się popularnością widzów, nawet tych tworzących memy na temat najbardziej sprawiedliwego i prawego strażnika Teksasu.

7. „Nowojorscy gliniarze” (1993-2005, ABC)

Bohaterami byli detektywi jednego z komisariatów policji w Nowym Jorku. Główną rolę – doświadczonego przez życie detektywa Andy’ego Sipowicza - grał Dennis Franz. W epizodach pojawili się David Schwimmer, Joe Pantoliano, Kevin Dillon, Bill Smitrovich, Sasha Mitchell oraz John Billingsley.

Siłą serialu było realistyczne spojrzenie na kulisy pracy nowojorskiego komisariatu i odbrązowienie policjanta jako działającego w terenie amerykańskiego siewcy sprawiedliwości. Widzimy bardziej prozaiczne strony pracy detektywów, a także ich osobiste zmagania i trudną służbę. „Nowojorscy gliniarze” (261 odcinków), to niemal reporterska opowieść o amerykańskich policjantach. Kolejną taką produkcją było „Prawo ulicy” Davida Simona z 2002 roku.

W 2018 roku stacja ABC ogłosiła, że powstanie sequel „Nowojorskich gliniarzy”, w którym opowiedziane zostaną losy syna detektywa Andy’ego Sipowicza. Bohater chce zdobyć odznakę detektywa i rozwikłać zagadkę śmierci ojca.

Matt Olmstead i Nick Wootton, którzy pracowali przy oryginalnym serialu, dołączyli także do kontynuacji produkcji.