„Tygodnik kulturalny” zrecenzował film von Triera o seryjnym mordercy. „Sztuka może przynieść refleksję po tragedii w Gdańsku”

W nowym filmie von Trier pokazuje kilkanaście lat z życia seryjnego mordercy, który wraz z każdą zbrodnią doskonali swój krwawy warsztat. Jack (w roli głównej Matt Dillon) inscenizuje miejsce zbrodni, ustawia zwłoki, by je uwiecznić aparatem, a z ofiarami prowadzi rozmowy o życiu. Duński reżyser stworzył na ekranie mordercę-artystę, dla którego morderstwa są „dziełami sztuki”. Film pokazuje szczegółowo sceny kaźni, dlatego wzbudził kontrowersje na Festiwalu w Cannes i był wyświetlany tylko na specjalnie zorganizowanych nocnych seansach.

„Dom, który zbudował Jack” można oglądać w polskich kinach od zeszłego piątku. Tego samego dnia TVP Kultura wyemitowała premierowy odcinek „Tygodnika kulturalnego”, w którym skandalizujący film był recenzowany przez krytyków. W studiu pojawili się: Przemysław Skrzydelski (krytyk teatralny, „Sieci”), Ola Salwa (krytyczka filmowa), Błażej Hrapkowicz (krytyk filmowy), Agnieszka Szydłowska (krytyczka muzyczna, Program III Polskiego Radia) i Karolina Felberg-Sendecka (krytyczka literacka). Odcinek prowadził krytyk teatralny Jacek Wakar.

Program nagrywano w środę, czyli kilka dni po zabójstwie prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, który zginął od ciosów nożem na scenie niedzielnego Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Gdańsku. Natomiast emisja odcinka zbiegła się z oficjalnymi uroczystościami żałobnymi, poprzedzającymi pogrzeb prezydenta. Mimo tego redakcja „Tygodnika kulturalnego” nie zrezygnowała z recenzowania „Domu, który zbudował Jack”, o czym widzów na początku odcinka poinformował prowadzący.

- Nie mogliśmy przewidzieć, że program, który układaliśmy jakiś czas temu, będziemy przedstawiać państwu w tak dramatycznych okolicznościach. My, cały zespół „Tygodnika Kulturalnego”, jesteśmy głęboko poruszeni tragedią, która wydarzyła się kilka dni temu w Gdańsku. Ale wierzymy, że właśnie sztuka może w tak trudnych chwilach przynieść refleksję no i może chwilę wytchnienia. Dlatego nie zmieniliśmy naszego programu - powiedział wprost do kamery Jacek Wakar.

Uczestniczący w dyskusji krytycy byli podzieleni w ocenie „Domu, który zbudował Jack” i przekazu jaki niesie, ale nie zachęcali do obejrzenia filmu i ostrzegali przed okrucieństwem. - Jest bezczelnym i prowokacyjnym głosem Larsa von Triera w dyskusji, która się toczy dzisiaj w świecie sztuki i filmu w kontekście mitu, czy zmienia nam się paradygmat artysty - stwierdził Błażej Hrapkowicz. - Oglądamy przede wszystkim okrucieństwa z bełkotliwym wykładem dotyczącym połączenia między sztuką a przekazem - kontrowała Agnieszka Szydłowska. - Będę starał się wyciszać nasze emocje z racji momentu, w jakim się znajdujemy, ale mam głęboki sprzeciw wobec tego filmu. Mam poczucie, że Lars von Trier stawia się ponad światem, że jemu wolno - ocenił Jacek Wakar.

„Tygodnik kulturalny” jest emitowany w TVP Kultura w każdy piątek około godz. 23.40, natomiast powtórkę można oglądać w sobotę o 18.20.