Koordynacja walki z pandemią Covid-19, wdrażanie budżetu UE na lata 2021-2027, a także wymiar socjalny UE - to niektóre z priorytetów prac na najbliższe pół roku Portugalii, która w styczniu przejęła z rąk Niemiec unijną prezydencję.

Zapowiedź osobnego budżetu dla strefy euro, choć na razie mało konkretna, może być pierwszym krokiem do tworzenia Europy dwóch prędkości – ocenia Piotr Kuczyński, główny analityk Domu Inwestycyjnego Xelion. Natomiast kraje spoza Eurolandu, w tym Polska, będą bardziej podatne na globalne zagrożenia. Dlatego wiele z nich będzie za wszelką cenę dążyć do przyjęcia wspólnej waluty. W Polsce – zdaniem eksperta – nie ma na to szans przez kolejne 7–9 lat.

700 mln złotych planują wydać w 2015 roku na inwestycje Lasy Państwowe. Niemal drugie tyle mają nadzieję pozyskać w najbliższych latach z budżetu Unii Europejskiej. Gros pieniędzy zostanie przeznaczone na budowę dróg leśnych.

Polska gospodarka znajduje się w przełomowym momencie. Jej rozwoju nie można już opierać na taniej sile roboczej, bo wynagrodzenia są coraz wyższe. Musimy postawić na jej konkurencyjność, a to wymaga radykalnego wzrostu nakładów na badania i rozwój, również w samych firmach – ocenia Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki. W kolejnych latach ma być to łatwiejsze.

Za pięć lat szybki bezprzewodowy internet powinien być dostępny w całej Polsce. Rozstrzygnięcie trwającej aukcji na częstotliwości LTE nie tylko przyniesie zyski dla budżetu, lecz także przyspieszy inwestycje operatorów i tym samym zwiększy dostępność e-usług. To warunek szybkiego rozwoju gospodarczego kraju – oceniają eksperci Krajowej Izby Gospodarczej.

W nowej perspektywie UE stawia na rozwój sieci tramwajowych w miastach. Polskie samorządy będą miały do wydania 13 mld zł na ten cel. Jak podkreśla Adrian Furgalski, są już plany na wydanie znacznej części tej kwoty. To m.in. modernizacja istniejących sieci, budowa nowych oraz zmiany w taborze. Największym wyzwaniem będzie jednak przygotowanie kompleksowej oferty dla pasażerów – z tym miasta mają wciąż duży problem.

Tempo wzrostu produktu krajowego brutto w Polsce delikatnie spadnie w kolejnych kwartałach - wynika z prognoz międzynarodowych instytucji finansowych. Przyczyną jest nie najlepsza kondycja gospodarcza Europy Zachodniej, gdzie polskie firmy sprzedają większość eksportowanych towarów. Na razie jednak odczyty zaskakują pozytywnie.

Państwa UE wydają na badania i rozwój średnio 2 proc. PKB rocznie. Polsce dużo do tego wyniku brakuje. Z 0,9 proc. jest daleko w tyle za liderami rankingu – Niemcami, Szwecją czy Finlandią (ponad 3 proc.). Przedsiębiorcy przekonują, że większe nakłady na badania naukowe mogłyby się stać motorem wzrostu gospodarczego.

Dzięki środkom unijnym polskie PKB będzie rosło rocznie o 0,5 punktu procentowego szybciej. Fundusze, których Polska pozostanie największym beneficjentem, mogą odegrać rolę podobną do powojennego planu Marshalla w Europie. Pod względem wykorzystania środków z poprzedniego unijnego budżetu znajdujemy się w regionalnej czołówce. W nowej siedmioletniej perspektywie budżetowej najważniejsza pozostanie infrastruktura, ale Polska nie może zapominać o inwestycjach w innowacyjność i współpracy z innymi krajami regionu.

Unia Europejska chce pomóc przedsiębiorcom zwiększać ich konkurencyjność. Wsparciem mają być nie tylko pieniądze z funduszy strukturalnych, lecz także uproszczenie unijnych regulacji. Jednym z większych wyzwań dla konkurencyjności unijnego przemysłu będzie pogodzenie jego interesów z polityką ochrony środowiska.

Polska poradzi sobie z dodatkowymi kontrolami i wymaganiami, które mogłyby utrudniać wykorzystywanie funduszy unijnych z perspektywy finansowej 2014-2020. Już się tego nauczyliśmy – uspokaja komisarz UE ds. budżetu Janusz Lewandowski. Zgodnie z proponowanymi nowymi zasadami wydatkowania pieniędzy z UE, zniknąć ma część biurokracji, ale pojawią się bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące przestrzegania norm. Jak podkreśla komisarz, ich wprowadzenie to efekt życia ponad stan niektórych społeczeństw w Europie.

– Zgoda polityczna już jest – mówi Janusz Lewandowski, unijny komisarz ds. budżetowych o planach przyjęcia jeszcze w tym miesiącu nowej perspektywy budżetowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Nowy budżet ma być na tyle elastyczny, by większość decyzji o wydawanych środkach zapadała na szczeblu lokalnym. Trwa procedura uzgadniania wydatków na przyszły rok.

Komisja Europejska chce, by od 2015 r. zaczęła działać Prokuratura Europejska. Ma ona skuteczniej ścigać nadużycia przy wykorzystywaniu środków z unijnego budżetu. Rocznie unijny budżet traci na nich pół miliarda euro. Niektóre państwa już jednak zapowiedziały, że nie wezmą udziału w nowym projekcie.

– Polska wyda wszystkie środki przeznaczone dla niej w bieżącym budżecie Unii Europejskiej – zapewnia Marceli Niezgoda, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Obecnie zakontraktowano ponad 90 proc. projektów i dopinane są szczegóły dotyczące kolejnych umów. Jednocześnie trwają prace nad Umową Partnerstwa 2014-2020, czyli dokumentem, który określać ma strategię wykorzystania funduszy w ramach kolejnego budżetu unijnego. Do 30 sierpnia potrwają konsultacje społeczne projektu Umowy.

 – Projekty realizowane z obecnego budżetu UE to wprawka przed tym, co nas czeka w następnej perspektywie – mówi minister rozwoju regionalnego i zapowiada, że nowy budżet będzie nastawiony przede wszystkim na innowacyjność. Teraz Polska ma do dyspozycji kilka miliardów euro na innowacyjność w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Wciąż jednak z wydatkami na badania i rozwój jesteśmy daleko w tyle za innymi krajami UE.