Firmy w Polsce odczuwają negatywne skutki wojny na Ukrainie

Z cyklicznego badania Skaner MŚP wynika, że w II kw. tego roku spadł udział firm, którym zleceniodawcy zalegają ponad 60 dni z płatnościami (z 33 proc. w I kw. br. do 30 proc.). Najgorzej sytuacja wygląda w firmach średnich, liczących od 50 do 249 zatrudnionych, gdzie kłopoty z otrzymaniem płatności ma 46 proc. podmiotów.

Agresja Rosji na Ukrainę może mieć wpływ na terminowe płatności

Jak podkreślono, na razie wojna na Ukrainie nie przełożyła się na pogorszenie jakości rozliczeń między firmami. Badanie ankietowe wskazuje jednak, że w kolejnych miesiącach agresja Rosji na Ukrainę może mieć wpływ na terminowe płatności. Na negatywny wpływ wojny na swoją działalność zwróciło uwagę 12 proc. przedsiębiorstw. W najbardziej narażonym na turbulencje transporcie odsetek sięga 18 proc., natomiast w usługach - 13 proc. Najmniej skutki wojny odczuwa handel, tu 8 proc. ankietowanych mówi o negatywnych aspektach sytuacji, a jednocześnie 9 proc. wskazuje, że teraz może funkcjonować bardziej intensywnie.

Według danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oraz bazy informacji kredytowej BIK, wśród ogółu firm przeterminowane zobowiązania wobec dostawców oraz zaległości kredytowe (opóźniane o minimum 30 dni płatności rat na co najmniej 500 zł) wyniosły na koniec marca 37,97 mld zł, po tym jak w ciągu pierwszego kwartału wzrosły o 0,65 mld zł. (1,7 proc.). Zaległości przypadały na prawie 315 tys. firm. Niesolidnych dłużników było więcej o prawie 3,5 tys. niż na koniec zeszłego roku.

Spośród pięciu ankietowanych sektorów największe problemy z opóźnionymi płatnościami od kontrahentów zgłaszają firmy z branży handlowej (44 proc.), choć w porównaniu z poprzednim kwartałem nastąpiła pod tym względem poprawa (spadek z 48 proc.). Handel jest też na czele branż z najwyższą wartością nieopłaconych w terminie zobowiązań wobec banków i dostawców - na koniec marca br. było to prawie 7,8 mld zł (spadek o 8 proc. w porównaniu z końcem grudnia 2021). Niesolidnych płatników w tej branży przybyło o 2,6 tys. do 74,2 tys.

Po handlu, drugim sektorem pod względem posiadanych zaległości jest przemysł. Jego przeterminowane zobowiązania przekraczają 6,5 mld zł. Tu podobnie, jak w handlu ubyło zobowiązań (o 4 proc.) i przybyło 1,3 tys. dłużników - do 26,9 tys. przedsiębiorstw.

Poprawę odnotowano w budownictwie - w I kw. br. zaległości sektora zmniejszyły się o 9 proc. do niecałych 5,4 mld zł. Ubyło też firm budowalnych, którym zleceniodawcy nie płacą w terminie.

W raporcie przypomniano, że trzy największe sektory: handel, przemysł i budownictwo, które teraz obniżają zaległości wobec dostawców i banków przez cały zeszły rok zwiększały długi, odpowiednio o 5, 20 i 15 proc.

Pogorszenie zaobserwowano w transporcie

Pogorszenie pod względem rozliczeń z kontrahentami i bankami zaobserwowano w transporcie. Na koniec marca tego roku wartość nieopłaconych w terminie zobowiązań wzrosła o 16 proc. do prawie 2,5 mld zł, a liczba niesolidnych dłużników o ponad 3 tys. do 36 tys. firm. Jak zaznaczono, są to dane sprzed wybuchu wojny (do rejestru BIG zgłaszane są zobowiązania opóźnione o min. 30 dni), tymczasem badania ankietowe wskazują, że agresja Rosji na Ukrainę daje się mocno we znaki firmom przewozowym – działalność ograniczyło 18 proc. podmiotów, co bez wątpienia przełoży się na ich płynność finansową – wskazano.

Największy wzrost odsetka firm, którym zleceniodawcy zwlekają z płatnościami, z 22 proc. w I kw. do 25 proc. w II kw. br., sygnalizuje w badaniu sektor usług. Mimo, że firmy usługowe rozproszone są w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) w różnych sekcjach, widać, że obecnie mają większe kłopoty w rozliczeniach z dostawcami i instytucjami finansowymi. W trzech pierwszych miesiącach roku, w pięciu sekcjach PKD obejmujących różnego rodzaju firmy usługowe, zaległości zwiększyły się o niemal 1,9 mld zł.

"Mimo wszelkich starań, biznesom usługowym ciężko jest całkowicie uniknąć tego, jak pandemiczne obostrzenia czy zmiany nawyków konsumenckich przekładają się na ich wyniki. Rozpowszechnienie się pracy zdalnej plus nakręcane przez inflację cięcie wydatków przez konsumentów i firmy, zaczęły uwidaczniać się szczególnie we wzroście zaległości podmiotów odpowiedzialnych za obsługę biznesu" – skomentował prezes BIG InfoMonitor Sławomir Grzelczak.

Badanie zrealizował Instytut Keralla Research w ramach projektu „Skaner MŚP". Sondaż przeprowadzono między 5 a 26 kwietnia, wzięło w nim udział 500 firm.