Nastroje konsumentów w Europie najlepsze od 9 lat

Nastroje konsumentów badane przez GfK w 28 państwach członkowskich UE wzrosły w grudniu o 5,6 pkt., do 17,9 pkt., osiągając najwyższą wartość od stycznia 2008 r. W ciągu roku pojedyncze składowe indeksu, czyli oczekiwania gospodarcze, oczekiwania dochodowe oraz skłonność do zakupów, nie rozwijały się równomiernie.

W IV kwartale 2016 r. dominującymi tematami w Europie były wojna w Syrii, terroryzm w Europie, wybory prezydenckie w USA oraz wzrost popularności partii nacjonalistycznych w niemal wszystkich krajach Starego Kontynentu. Wyniki badania wskazują jednak, iż wszystkie te negatywne informacje nie wpłynęły na konsumentów. Wydaje się, że Europejczycy coraz staranniej wybierają tematy, które mogą mieć wpływ na ich codzienne życie. W efekcie, wskaźniki oczekiwań ekonomicznych i w zakresie dochodów oraz skłonności do zakupów jedynie w niewielkim stopniu zmieniały się pod wpływem ww. wydarzeń. Większą rolę odgrywały natomiast wskaźniki wzrostu gospodarczego w poszczególnych krajach.

W Polsce spadają oczekiwania gospodarcze oraz dochodowe, wzrasta natomiast skłonność do zakupów. Wzrost gospodarczy w naszym kraju znacząco zwolnił (w III kw.), a równocześnie spadły oczekiwania gospodarcze konsumentów (w IV kw.). Od września do grudnia indeks nastrojów konsumenckich spadł o 7,1 pkt., z 23,7 pkt. do 16,6 pkt. We wrześniu oczekiwania w zakresie dochodów osiągnęły najwyższy poziom od niemal 10 lat: 42,7 pkt. (w listopadzie 2007 r. wartość ta wynosiła 43 pkt.). Wskaźnik nie utrzymał jednak tego wysokiego poziomu w IV kwartale 2016 r. i spadł o 12,8 pkt., osiągając w grudniu wartość 29,9 pkt.

Oczekiwania gospodarcze i dochodowe polskich konsumentów wyraźnie spadły w IV kwartale 2016 r., a równocześnie ich skłonność do zakupów znacząco wzrosła. Wzrost można powiązać z rekordowo niskim wskaźnikiem bezrobocia, który w III kwartale 2016 r. wyniósł 6,2 proc., a także rekordowo niskimi stopami procentowymi, które tworzą korzystny klimat do zakupu droższych produktów i usług przez konsumentów. W październiku skłonność do zakupów wzrosła do poziomu 27,2 pkt., najwyższego od sierpnia 2008 r. (wówczas wyniosła 30,7 pkt.). W grudniu wskaźnik ponownie spadł do 20,8 pkt., jednak nadal był o 9,3 pkt. wyższy niż we wrześniu i o 14,7 pkt. wyższy niż w grudniu 2015 r.

"GfK Consumer Climate Europe" jest badaniem nastrojów konsumenckich prowadzonym w krajach Unii Europejskiej i współfinansowanym przez Komisję Europejską. Co miesiąc ankietowanych jest ok. 40 tys. respondentów we wszystkich 28 państwach członkowskich. Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem wyliczanym według niezmienionej formuły od 1985 r.
Z comiesięcznego zestawu 12 pytań, do opracowania głównego indeksu nastrojów wybrano 5 składowych – oczekiwania gospodarcze, cenowe i dochodowe, skłonność do zakupów oraz do oszczędzania.
Indeks jest obliczanych w następujący sposób:
- podstawą obliczania poszczególnych składowych są salda odpowiedzi pozytywnych i negatywnych udzielanych w poszczególnych pytaniach – składowych indeksu;
- sumy pozytywnych odpowiedzi (np. sytuacja finansowa gospodarstwa domowego poprawi się w istotny sposób) jest odejmowany od sumy odpowiedzi negatywnych (np. sytuacja finansowa gospodarstwa domowego pogorszy się w istotny sposób);
- w kolejnym kroku sumy są ujednolicane przy wykorzystaniu standardowych metod statystycznych, a następnie przeliczane tak, że długoterminowa średnia wskaźnika wynosi 0 pkt., przy teoretycznym zakresie wartości od +100 do -100 pkt. Na podstawie empirycznych danych gromadzonych od 1980 r. do analiz przyjmuje się wartości składowych w przedziale +60 i -60 pkt.;
- dodatnia wartość składowej świadczy o ocenie tej zmiennej powyżej średniej w ujęciu długookresowym; odwrotna sytuacja ma miejsce dla wartości ujemnych. Standaryzacja ułatwia porównywanie wyników z różnych krajów, likwidując różnice kulturowe charakterystyczne dla danej populacji.