Szefowie mediów narodowych na dwa lata, teraz wygasną umowy tylko menedżerów (szczegóły ustawy medialnej)

Nad projektami od grudnia ub.r. pracował zespół posłów PiS kierowany przez Krzysztofa Czabańskiego, wiceministra kultury koordynującego ze strony rządu reformę mediów publicznych. Do Sejmu zgłoszone zostały projekty trzech ustaw: o mediach narodowych, o składce audiowizualnej oraz o przepisach przejściowych na czas wprowadzenia tych dwóch ustaw. Zgłoszono je jako projekty poselskie, dlatego będą procedowane w parlamencie bez konsultacji społecznych.

Składka audiowizualna wyniesie 15 zł. Nie zapłacą seniorzy, niepełnosprawni i ubogie rodziny

Zgodnie z ustawą o mediach narodowych firmy mediów publicznych (Telewizja Polska, Polskie Radio, rozgłośnie regionalne Polskiego Radia, Polska Agencja Prasowa) zostaną przekształcone ze spółek prawa handlowego w państwowe osoby prawne. Każdą z nich będzie zarządzał dyrektor naczelny, który może mieć zastępcę lub zastępców w liczbie określonej w statucie podmiotu. Działać w nich będą też społeczne rady programowe, które - jak czytamy w projekcie „inspirują działania związane z pełnieniem misji publicznej, dokonują ich oceny oraz opiniują plany i decyzje dotyczące treści programowych i form przekazu związanych z pełnieniem misji publicznej”.

Zmiana statusu prawnego ma nastąpić 1 lipca. Wtedy wygasną mandaty zarządów oraz rad nadzorczych i programowych wszystkich firm mediów publicznych (większość osób z obecnych kierownictw została powołana przez ministra skarbu państwa w styczniu br., na mocy nowelizacji dotychczasowej ustawy medialnej). Przy czym do powołania nowych władz mediów członkowie zarządów będą dalej pełnić swoje obowiązki.

Media narodowe będą korzystać ze wsparcia Funduszu Mediów Narodowych także mającego status państwowej osoby prawnej. Kierowany on będzie przez Radę Mediów Narodowych, która będzie nadzorować działalność mediów pod względem należytego pełnienia misji publicznej, zgodności z prawem i gospodarności.

Rada, po zasięgnięciu opinii ministrów właściwych do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej oraz finansów publicznych, a także prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, będzie określać „obowiązujące standardy planowania zadań instytucji w zakresie misji publicznej, finansowania tych zadań, rozliczania przez instytucje otrzymanych środków publicznych oraz kontroli i jawności ich przeznaczenia i wykorzystania, uwzględniając w szczególności wymagania wynikające z prawa Unii Europejskiej”. Uchwały Rady będą ogłaszane w Dzienniku Urzędowym RP.

Dyrektorzy naczelni mediów (a także dyrektorzy ośrodków regionalnych TVP) będą wybierani w konkursach przez Radę Mediów Narodowych na dwuletnie kadencje, przy czym powołanie na kolejną kadencję będzie odbywać się bez konkursu. „Kandydatów mogą zgłaszać właściwa społeczna rada programowa oraz każdy podmiot uprawniony do zgłaszania kandydatów do tej rady. Kandydatów na stanowisko dyrektora oddziału regionalnego Telewizji Polskiej może zgłaszać zarówno jej społeczna rada programowa, jak i społeczna rada programowa danego oddziału terenowego” - czytamy w projekcie.

Dyrektorzy naczelni będą przygotowywać dla Rady dwuletnie plany pełnienia misji publicznej oraz roczne plany programowo-finansowe. Będą też zobowiązani do udostępniania jej wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych do wykonywania jej kompetencji.

Dyrektor naczelny może zostać odwołany przez Radę m.in. wskutek rażącego naruszenia obowiązków określonych w ustawie lub statucie kierowanej przez niego instytucji, niezatwierdzenia przez Radę dwuletniego planu pełnienia misji publicznej lub rocznego planu programowo-finansowego, przedstawienia przez społeczną radę programową, ujemnej oceny pełnienia misji publicznej przez daną instytucję w ciągu minionego roku kierowania nią przez dyrektora naczelnego oraz wystąpienia przez przewodniczącego społecznej rady programowej danej instytucji z umotywowanym wnioskiem o odwołanie dyrektora naczelnego.

W Radzie Mediów Narodowych będzie sześciu członków, z których po dwóch powoła Sejm, Senat i prezydent. Jednego z członków Rady Sejm powoła spośród trzech kandydatów zgłoszonych przez najliczniejszy klub opozycyjny. Kadencja członka Rady trwa 6 lat, jej przewodniczącego będzie powoływał marszałek Sejmu.

Rada Mediów Narodowych corocznie do końca marca będzie przygotowywać sprawozdanie ze swojej działalności w poprzednim roku (zawierające m.in. ocenę pełnienia przez instytucje misji publicznej i stanu jej finansowania) oraz składać je Sejmowi, Senatowi, prezydentowi, premierowi i przewodniczącemu KRRiT. Sejm, Senat i KRRiT mogą w formie uchwały zgłosić uwagi do sprawozdania, na które Rada musi odpowiedzieć w ciągu 30 dni. Parlament, premier ani prezydent nie będą mogli natomiast odwołać Rady ani żadnego jej członka.

Każde z mediów narodowych będzie funkcjonować w oparciu o roczne plany finansowe, które dyrektorzy naczelni będą przedstawiać Radzie do zatwierdzenia. Z kolei Rada będzie uchwalać roczny plan finansowy Funduszu Mediów Narodowych i przekazywać go ministrom właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz finansów publicznych w trybie i terminach określonych w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy budżetowej. Na Fundusz złożą się środki ze składki audiowizualnej i dobrowolne wpłaty osób fizycznych na wsparcie misji publicznej. Ponadto do Funduszu od początku lipca br. będą trafiać środki z abonamentu radiowo-telewizyjnego.

Konkursy na dyrektorów naczelnych mają zostać ogłoszone przez Radę do 1 grudnia br.

Z kolei do 30 września wygasną umowy o pracę - o ile nie zostaną przedłużone - wszystkich osób na stanowiskach kierowniczych: dyrektorów i ich zastępców, kierownika i ich zastępców oraz szefów redakcji i ich zastępców.

Z kolei wypełnianie przez media narodowe misji publicznej analizować i oceniać będą społeczne rady programowe, powoływane na 3-letnie kadencje. Przy każdej instytucji mediów narodowych (a także przy oddziałach regionalnych TVP) będzie działać rada złożona z 9-15 członków, wybranych przez Radę Mediów Narodowych spośród kandydatów zgłaszanych przez stowarzyszenia twórcze, organizacje pożytku publicznego, Kościół katolicki i inne związki wyznaniowe, związki zawodowe, organizacje pracodawców, szkoły wyższe oraz inne organizacje i instytucje.

Każda ze społecznych rad programowych co roku do końca lutego będzie przedstawiać Radzie Mediów Narodowych i dyrektorowi naczelnemu ocenę pełnienia misji publicznej w poprzednim roku przez instytucję, w której działa. „Jeżeli z oceny wynika, że działalność instytucji w tym zakresie nie zasługuje na aprobatę, należy to wyraźnie zaznaczyć w konkluzji” - czytamy w projekcie ustawy.