UX i web design - najważniejsze wydarzania i trendy 2021 roku, prognozy na 2022

Bartosz Bielas, head of digital, agencja Focus Nation

Wydarzenie roku

Jeszcze szybsza i szersza cyfrowa transformacja wywołana pandemią. Doświadczenia z roku 2020 dużo nas nauczyły i to bardzo dobrze o nas świadczy. Firmy, przedsiębiorstwa, urzędy i wiele instytucji przenosi się w on-line i tam rozwija swoją dotychczasową działalność, gwarantując sobie ciągłość usług pomimo zmieniającej się
rzeczywistości.

Niektórzy robią to naprawdę dobrze i to trzeba pochwalić. Wiele urzędów miasta dzięki przejściu w tryb on-line zdecydowanie podniosło swoje osiągnięcia w zakresie ilości obsłużonych interesariuszy, zamkniętych spraw czy czasu potrzebnego na złożenie tego, czy innego wniosku. Okazuje się, że fizyczna obecność przy okienku wcale nie jest konieczna.

Konsekwentny rozwój stworzonych rozwiązań na bazie doświadczeń i wniosków osób, które natrafiły na problemy z zaplanowanymi procesami UX/UI jest kluczem do podnoszenia efektywności prowadzonych działań.

Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022

Zdecydowanie jednym z najważniejszych trendów obecnie kończącego się roku jest oczywiście Metaverse, czyli wirtualna rzeczywistość, której rozwój przez niesłabnącą pandemię najprawdopodobniej nabierze zawrotnego tempa w roku 2022. Dokładając do tego fakt, że ambasadorem tego trendu jest sam Mark Zuckenberg mówimy o praktycznie pewnym scenariuszu.

Faktem jest, że każdemu z nas brakuje ludzi i bliższych relacji. Pandemia, lockdown, kwarantanna, izolacja - to tylko kilka słów, które dla wielu osób brzmią jak wyrok: braku możliwości obcowania z drugą osobą, samotność. Codzienne spotkania przy automacie z kawą to coś, czego większości pewnie brakuje najbardziej. Jeżeli Metaverse pozwoli na "bliższe", bardziej realne spotkania ze współpracownikami przy kubku "wirtualnej" kawy być może będzie to jakaś proteza wcześniejszej rzeczywistości. Osobiście jednak nie jestem wielkim fanem i zwolennikiem tego rozwiązania, a rozmowa z wirtualnym avatarem imitującym współpracownika brzmi po prostu bardzo dziecinnie, w szczególności w kontekście User Experience. Dopóki ludziom nie zainstalują fizycznych implantów rodem z Cyberpunka, które pozwolą w dowolnej chwili wejść w Metaverse, odłożyłbym myślenie o tym na poważnie gdzieś na półkę między najciekawsze dzieła Stanisława Lema co najmniej na kilka lat.

Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?

Ubiegłoroczna pandemia pokazała jak bardzo rynek i marketerzy nie byli przygotowani na zmianę swojego sposobu myślenia i działania. Decyzje podejmowane w popłochu i pod presją nie zawsze okazywały się
słuszne, a konsekwencje zbyt pochopnych działań najpewniej w kilku przypadkach mogą być odczuwalne do dnia dzisiejszego. Nagłe wyłączenie wielu kanałów offline'owych spowodowało, że słupki sprzedażowe przestały rosnąć, a "kejpijaje" przestały się spinać. To na finał doprowadziło do przewartościowania przestrzeni online i jeszcze większą priorytetyzację działań i aktywności w niej prowadzonych. Jednak robienie projektów szybko najczęściej oznacza, że są one wykonane słabo.

Tak jak ubiegły rok był jednym wielkim sprintem, który branżę digital przyprawił o zadyszkę (ale taką pozytywną, która wyzwala jeszcze więcej endorfin) tak rok 2021 jest już długodystansowym biegiem, w którym siły mierzone są na zamiary, a podejmowane decyzje są zdecydowanie bardziej przemyślane i nastawione na cel.
A najważniejsze, że ten cel nie musi się spełnić w ciągu tygodnia. Sama branża okrzepła, doświadczyła i przetrwała klęskę urodzaju, dojrzała do modelu pracy hybrydowej i w tej chwili performuje jeszcze wydajniej i lepiej niż to miało miejsce w roku 2020.

Największe wyzwanie na 2022 rok

Chciałoby się powiedzieć -  przetrwanie Nowego Polskiego Ładu lub ciągle rosnącej inflacji, ale na to niestety niewiele możemy poradzić :). W związku z tym powinniśmy skupiać się na zabezpieczeniu prowadzonego biznesu i prewencji sytuacji nieoczekiwanych związanych z Covid-19. Z jednej strony zmierzymy się z utrzymaniem wysokiej wydajności zespołu, który musi być dopasowany do ilości prowadzonego biznesu. Z drugiej musimy być gotowi na najbardziej nieoczekiwane scenariusze, które w kilka chwil są w stanie zweryfikować wszystkie przyjęte przez nas założenia. Kluczowy będzie balans oraz umiejętne podejmowanie trudnych decyzji w odpowiednich momentach.

Poza powyższym, wyzwanie stanowić będzie próba uniwersalnego dopasowania tworzonych rozwiązań pod, często wykluczane z grona potencjalnych TG, osoby starsze, które coraz częściej chętnie korzystają z przestrzeni cyfrowej oraz osoby z różnym rodzajem niepełnosprawności, który nierzadko uniemożliwia im wygodne konsumowanie treści znajdujących się w Internecie.

Tomasz Wiaderny, art director w Fabrity (Grupa K2)

Wydarzenie roku

Za wydarzenie roku można uznać prezentację Metaverse przez Marka Zuckerberga. Metaverse ma być alternatywną, wirtualną rzeczywistością, w ramach której każdy z nas będzie mógł wykreować swój własny świat. Podczas jej tworzenia zastosowanie znajdą takie technologie i rozwiązania, jak rzeczywistość wirtualna (VR – Virtual Reality), czy rzeczywistość rozszerzona (AR – Augmented Reality). O ile sama prezentacja Zuckerberga nie cieszyła się zbyt dużym zainteresowaniem, bo oglądało ją raptem 20 tys. osób (Facebook ma 3 miliardy użytkowników), to myślę, że sam projekt będzie rozwijany i może diametralnie zmienić nasz sposób korzystania z social mediów.

Drugim znaczącym wydarzeniem 2021 roku było dodanie Core Web Vitals do czynników rankingowych algorytmu Google. Wprawdzie Google od zawsze lepiej oceniał strony, które były wygodniejsze w użyciu, ale od maja 2021 r. wygoda użytkowania strony stanie się oficjalnie czynnikiem wpływającym na jej pozycję w wynikach wyszukiwania. Ta zmiana spowoduje, że przy projektowaniu i budowaniu strony internetowych doświadczenia użytkownika będą mieć jeszcze większe znaczenia. W ten sposób Google chce również zadbać o środowisko naturalne, np. poprzez skłonienie web developerów do korzystania z mniejszej ilości serwerów.

Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.

Można wskazać na trzy główne trendy w mijającym roku, które moim zdaniem będą kontynuowane również w 2022 roku.

1. Zero waste. Mam tutaj na myśli zarówno obszar tematyczny, jak i samo podejście do projektowania. Obecnie na pierwszy plan wysuwa się walka o środowisko naturalne. Okazuje się, że tworzony przez nas Internet rzeczy produkuje spore zanieczyszczenie. Jednak sposób, w jaki projektujemy i programujemy tak podstawowe jego elementy, jak serwisy i aplikacje, może ten proces ograniczyć. Pandemia wzmocniła naszą potrzebę zadbania o planetę i zdaje się, że ten trend raczej nie minie. Bo może minąć razem z nami. Czuję, że będzie to poważne wyzwanie dla twórców i projektantów przynajmniej na kilka najbliższych lat.

2. Rozwój interfejsów głosowych. Co prawda interfejsy głosowe nie są już nowinką, ponieważ technologia ta rozwija się od ponad dekady. Może jednak tyle czasu potrzebne było, aby po pierwsze wykształciła się docelowa forma samego rozwiązania, po drugie zaś pojawiły się i upowszechniły urządzenia, które tę technologię wykorzystują i wreszcie po trzecie — została osiągnięta pewna masa krytyczna użytkowników korzystających z tego typu rozwiązań.

W wielu opracowaniach interfejs głosowy pojawia się jako gamechanger w okolicach 2023 roku. Mówi się wręcz o tym, że ponad 90% aplikacji mobilnych będzie go w mniejszym lub większym stopniu wykorzystywać. Należy mieć na uwadze, że w niedalekiej przyszłości będziemy łączyć tradycyjny interfejs wizualny aplikacji z jedno- lub dwukierunkową obsługą.

3. Cross-platform experience. Rozciągnięcie obsługi podłączonych do Internetu urządzeń na nowe formy komunikacji wymusi w dalszej perspektywie pojawienie się cross-platform experience, lub total experience, jak to określa Gartner.

Wraz z rosnącą falą popularności urządzeń IoT (Apple Car/Android Auto, smart TV, smart speakers, smart screens, wearables itp.) pojawi się potrzeba dostarczania spójnego doświadczenia użytkownika. Ta potrzeba będzie szybko wykraczała poza warstwę samego interfejsu użytkownika i jego spójności z wytycznymi marki.

Należy przyjąć, że oczekiwania użytkowników będą szły w kierunku zapewnienia ciągłości obsługi w oderwaniu od kontekstu konkretnego urządzenia. Tak jak dziś użytkownicy mogą kontynuować rozmowę telefoniczną lub nawigację po uruchomieniu samochodu automatycznie łączącego się z ich smartfonem, korzystają z dwuetapowej weryfikacji w bankowości elektronicznej, tak jutro będą oczekiwać płynnej obsługi przy użyciu wszystkich inteligentnych urządzeń, które będą mieli w domach.

Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?

COVID-19 odcisnął swoje piętno na wielu sektorach gospodarki zarówno w negatywnym jak i pozytywnym znaczeniu. Wiele z nich – niezdolnych do szybkiej adaptacji – oberwało, inne stały się areną dynamicznych zmian polegających przede wszystkim na przystosowaniu się do nowych realiów, wykorzystaniu współczesnych cyfrowych narzędzi i innowacji. Nietrudno zauważyć, jak zmieniły się modele biznesowe sektora gastronomii, turystyki czy kultury, z jakimi problemami boryka się produkcja i jak nieporadnie funkcjonuje w dobie pandemii edukacja.

Z drugiej zaś strony – dynamicznie rośnie handel elektroniczny, służba zdrowia w sektorze prywatnym w imponującym tempie adaptuje cyfrowe rozwiązania do swoich potrzeb. Należy brać pod uwagę, że nowe nawyki klientów, których nabrali podczas pandemii, wzorce zachowań i przyzwyczajenia których obecnie nabierają – zostaną z nami, nawet kiedy COVID-19 przejdzie do historii. To zaś będzie miało niewątpliwy wpływ, jak będziemy projektować doświadczenie użytkownika w kolejnych latach.

Największe wyzwanie na 2022r.

Wydaje mi się, że AR i VR na dobre wracają do gry. Obie technologie, niezbyt dobrze i niezbyt szeroko przyjęte przed pandemią, stają się obecnie ciekawą i coraz bardziej dostępną alternatywą np. dla zakupów w świecie rzeczywistym. AR pozwala sprawdzić, jak obiekt sztuki czy mebel (zarówno ten z IKEI, jak i kolekcjonerski zabytek) będą wyglądały w naszym salonie. Z drugiej strony VR zaczyna coraz śmielej wkraczać do świata gier i elektronicznej rozrywki a za chwilę również do social mediów — głównie za sprawą Metaverse.

Bardzo ciekawym zagadnieniem jest też wykorzystanie sztucznej inteligencji w procesach projektowania doświadczeń użytkownika. Wyobraźmy sobie szybsze przetwarzanie i analizę danych, podejmowanie decyzji wspomagane przez AI, czy choćby całkowicie zwirtualizowane testy z AI wyedukowanym na podstawie danych o rzeczywistych użytkownikach końcowych.

Wielu z nas zapewne zadaje sobie już pytanie, czy i jakie miejsca pracy sztuczna inteligencja zabierze w niedalekiej przyszłości. Dlatego przytoczę słowa Petera Miscovitcha z JLL:  „Zmiana polega na tym, że 90% pokolenia Z woli prosić o poradę w sprawach finansów chatbota zasilanego sztuczną inteligencją niż żywego człowieka”.